Tineke Beuker over praktijk versus beleid

In deze columns maak ik zichtbaar wat BZK, samen met anderen, doet om circulair bouwen het nieuwe normaal te laten worden. Om te laten zien waar BZK aan werkt en waar we naar toe gaan en daarmee beleid en praktijk wat dichter bij elkaar te brengen.

Een mooi streven, beleid en praktijk wat dichter bij elkaar brengen, maar soms botst het.

Ik heb al eerder geschreven dat regels belangrijk zijn en ruimte in regels nog veel belangrijker. Maar ik moet ook eerlijk constateren dat regels soms belemmeren wat we graag zouden zien en doen vanuit circulair bouwen. Dit kan het gevolg zijn van het afwegen van meerdere belangen of een politieke keuze.

Als ik aan mensen uit de praktijk vraag naar concrete belemmeringen in landelijke wet- of regelgeving voor circulair bouwen hoor ik regelmatig het voorbeeld van de deuren. Voor nieuwbouw zijn een aantal jaar geleden de hoogte van deuren naar boven aangepast in het Bouwbesluit. Dit brengt echter met zich mee dat bestaande deuren uit slooppanden niet een op een kunnen worden hergebruikt in nieuwbouwprojecten. En dit is toch wat je vanuit circulair bouwen wel zou willen. Dus aanpassen die regelgeving zou je denken.

Maar nee, dat gaat niet gebeuren. Want wat meespeelde bij de aanpassing was dat de jeugd steeds langer wordt. Dit wordt niet door iedereen gezien, maar ik ben zelf niet klein met mijn 1,80 meter. Maar moet je mijn “neefjes” zien, die zijn allemaal zeker een kop groter dan ik. 

En bij het niet kunnen hergebruiken hoort ook een “maar”. De deuren kunnen dan wel niet in nieuwbouwprojecten worden hergebruikt, maar nog wel in bergingen van nieuwbouw worden toegepast en ook in renovatieprojecten. Dit is wel lastiger om te regelen, maar met de opkomst van digitale platforms voor hergebruik van (bouw)producten zal dit ook makkelijker worden.

En ook andere oplossingen zijn mogelijk. Ter Steege Bouw Vastgoed had graag vrijkomende hardhouten deuren in een nieuwbouwproject willen hergebruiken, maar heeft uiteindelijk de deuren aangeboden aan bewoners zodat daarmee bijvoorbeeld tafels konden worden gemaakt. En van BAM hoorde ik over brugleuningen in het Bajes Kwartier die gemaakt worden van celdeuren.

Een ander voorbeeld van de relatie tussen praktijk en beleid wat volgens sommigen botst is de veelheid aan definities en de breedte van circulair bouwen. Hier is de roep om circulair bouwen concreet te definiëren en focussen. Ja, circulair bouwen is een breed begrip waar veel verschillende ingrepen en aandachtspunten onder vallen, maar juist omdat we nog in het begin van de transitie naar een circulaire bouweconomie zitten biedt deze breedte kansen. Je weet niet wat de beste keuze is of wat mogelijk nieuwe ontwikkelingen gaan brengen. Bij voorbaat al mogelijkheden uitsluiten of beperken is dan niet verstandig en gaat BZK niet doen. Ook juist om naar de toekomst toe zo min mogelijk nieuwe belemmeringen op te werpen.

Maar er zijn natuurlijk ook voorbeelden waarbij de praktijk werkt aan een betere invulling van beleid om in de toekomst botsingen te voorkomen. Zo’n voorbeeld zijn de drie actielijnen van Platform CB’23. Op 9 april 2019 hebben de drie actieteams van Platform CB’23 (Actieteam Framework circulair, Actieteam Paspoorten voor de bouw en Actieteam Meten van Circulariteit) ieder een concept stuk gepubliceerd die handvatten geeft voor de concrete aanpak van circulair bouwen. Binnen de actieteams werd al door een flink aantal partijen meegedacht, maar via een open consultatieronde kon iedereen tot en met 10 mei 2019 op de concept stukken reageren. Zo heeft iedereen de gelegenheid gehad bij te dragen aan de ontwikkeling van afspraken waar de bouwsector stappen mee kan maken. Momenteel worden de reacties verwerkt. Op 4 juli worden de definitieve leidraden/nationale werkafspraken van de drie actieteams gepresenteerd.

Uiteindelijk gaat het allemaal om wat er wordt gebouwd. Op de Dag van de Bouw, zaterdag 15 juni, kunnen projecten worden bezocht, zie: https://www.debouwmaakthet.nl/dagvandebouw. Helaas vind ik hier niet zo snel circulaire projecten tussen. Als ik dit niet goed zie hoor ik het graag. Misschien een aandachtspuntje voor volgend jaar?

Tineke Beuker

Beeld wissel: HandigeHarry – Originally from nl.wikipedia