Door Tineke Beuker

In deze columns maak ik zichtbaar wat BZK, samen met anderen, doet om circulair bouwen het nieuwe normaal te laten worden. Om te laten zien waar BZK aan werkt en waar we naar toe gaan en daarmee beleid en praktijk wat dichter bij elkaar te brengen.

Gaan samenwonen met een nieuwe partner leidt ertoe dat je elkaar steeds beter leert kennen. Want je moet uitzoeken wat iemand leuk of niet leuk vindt of enthousiast van wordt. En daar waar vroeger, na al die jaren, het samenwerken gesmeerd liep, is het nu zoeken naar waar de ander goed in is. Soms gaat dit nog moeizaam, soms verrassend goed, maar we komen er wel uit ook al kost het soms wat meer tijd. Zo ook met het aanleggen van de tuin. Ik ben er wel achter dat mijn partner weinig verstand heeft van planten en bomen, terwijl ik een echte plantenliefhebber ben. Schoffelen vertrouw ik hem (nog) niet toe omdat dan ook gewilde planten kunnen verdwijnen. Ook kijkt hij niet uit waar hij zijn voeten neer zet, net zo makkelijk boven op een plant als ernaast. Maar door het samenwerken weet ik inmiddels: het grovere werk als zandscheppen, tegels verwijderen, muurtjes maken van gehalveerde stoeptegels en onkruid tussen tegels verwijderen – daar is hij goed in. Maar wat belangrijker is, aan enthousiasme ontbreekt het niet bij hem, want er verdwijnen steeds meer tegels uit de tuin.

City Deal

Ook bij een City deal is samenwerking van groot belang, waarbij we steeds meer van elkaar ontdekken waar ieders kennis en ervaring zit. Het benodigde enthousiasme om samen te werken zit er vanaf het begin al gelukkig goed in. Eind mei was de tweede bijeenkomst van de City deal Circulair en conceptueel Bouwen. In deze City deal werken bijna honderd partijen samen om stappen te zetten en te versnellen. Zowel gemeenten, provincies, woningcorporaties, private partijen, kennisinstellingen en koepel- en netwerkorganisaties willen er samen de schouders onder zetten kansen te pakken om de komende hoos aan nieuwbouwwoningen meer circulair en milieuvriendelijker te bouwen.

Naast dat er tijdens de bijeenkomst werd ingezoomd op de lijnen biobased bouwen en conceptueel bouwen werden enkele belangrijke uitgangspunten en principes verwoord. Zo is aangegeven dat we woningen zo circulair mogelijk willen bouwen; geen ambities gaan stapelen maar juist integreren en structurele vraag organiseren. Leidend zullen ook de eigen karakteristieken en behoeften van een regio zijn, maar wat landelijk kan en moet gebeurt landelijk. Daarbij gaat het niet om praten maar om doen, zodat er steeds meer bewijs komt van wat er al kan. En het uiteindelijke streven is om onszelf overbodig te maken als City Deal.

Belangrijk is dat er wordt voorkomen dat het wiel steeds opnieuw wordt uitgevonden. Dus wat er is wordt gebruikt en op voortgebouwd. Zoals het Nieuwe Normaal van het project Samen Versnellen van Cirkelstad dat het frame voor circulair bouwen is. Maar ook het gebruiken van de circulaire leidraden en het lexicon dat door Platform CB23 is ontwikkeld, in combinatie met het meten van circulariteit met behulp van de Nationale Milieudatabase.

Samenwerking

Maar het allerbelangrijkste is de wil tot samenwerking. Samenwerken gaat niet vanzelf, zeker niet daar waar ingesleten patronen moeten worden doorbroken zoals in de bouwketen bij de transitie naar een circulaire bouweconomie. Professor Alfons van Marrewijk is bezig met een vierjarig onderzoek naar het gedrag bij verandering en zoektocht naar nieuwe samenwerkingsvormen. Dit onderzoek wordt vanuit de praktijk gevoed door het volgen van projecten en de ervaringen en bevindingen van het ene project in het andere project over te nemen. 

Gedurende het traject moet het onderzoeksprogramma leiden tot een toolbox waar partijen uit kunnen putten om samenwerking te verbeteren en de opschaling van circulair bouwen te versnellen.

Viewer

Iets anders is dat bij de stichting NMD sinds kort een viewer gratis beschikbaar is waarmee je de data van de nationale milieudatabase live kan inzien. Daarmee is het mogelijk om gegevens van veel productkaarten te bekijken zonder dat je over een speciaal programma (rekeninstrument) hoeft te beschikken. Hiermee wordt voorzien in een behoefte die er bij partijen leeft.

De viewer geeft inzage in de productdata zoals die zijn gepubliceerd in de Nationale Milieudatabase. Voor zowel categorie 1, 2 als 3 data wordt generieke informatie, zoals omschrijving, functionele eenheid en levensduur getoond, maar ook de product-MKI getoond.

De viewer zal, mede op basis van wensen van de gebruikers, nog verder ontwikkeld worden om een nog beter bruikbaar instrument te krijgen. 

Wil je meer informatie over de viewer of er zelf in kijken klik dan hier: nadere informatie en viewer.

Samenwerken kost tijd en inzet maar is noodzakelijk om tot een circulaire bouweconomie te komen. En ik ken nog meer projecten waarin wordt samengewerkt om stappen te zetten. Dus mogelijk in mijn volgende column meer over de Beslisboom hergebruik (bouw)elementen of de in de maak zijnde Handreiking circulaire gebiedsontwikkeling.