Het kan niet vaak genoeg gezegd worden; voor het realiseren van circulariteits- en duurzaamheidstransities zijn samenwerkingen door de gehele materiaalketen essentieel. Daarom startte BAM samen met een aantal ketenpartners het ‘Consortium Hergebruik Staal’. Dit consortium jaagt het directe hergebruik van staal in de bouw- en infrasector aan. En het blijft niet bij de intentie alleen. Er zijn – ook in Rotterdam – al mooie voorbeelden van de inzet hiervan.
Staal is in de basis al een circulair product. “Schattingen lopen uiteen, maar ongeveer 90% van het ‘end-of-life’ staal in de EU wordt al gerecycled,” zegt Jeroen Zandboer, Adviseur Duurzaamheid bij BAM en mede-initiatiefnemer van het consortium. Echter, het recyclen, en dus omsmelten van hergebruikt staal gaat gepaard met een hoge energieconsumptie. “Dat kan beter, vinden we bij BAM. Door over te stappen van recycling naar direct hergebruik maken wij een paar flinke stappen op de ‘R-ladder’. Hierdoor kunnen we veel CO₂ besparen en op een hoger niveau circulair bouwen.”`
“Simpel gezegd houdt het directe hergebruik van staal in dat we een stalen balk uit een bestaand gebouw demonteren, om deze vervolgens weer in een nieuwe staalconstructie toe te passen,” licht Zandboer toe. In de praktijk is het zo simpel echter niet. Het bouwen met hergebruikt staal vereist op dit moment een andere aanpak dan bouwen met primair staal. Zo moeten, voordat er gebouwd kan worden, gebouwconstructies voorzichtig gedemonteerd worden, zodat de staalprofielen niet beschadigd raken. Daarna moet het staal gekeurd worden op materiaalsterkte en -samenstelling en de aanwezigheid van toxische stoffen. Het staal moet vervolgens getransporteerd en opgeslagen worden. Consortium lid Impexstaal B.V. neemt dit op zich en richt zich hierbij op het opbouwen van een marktwaardig assortiment hergebruikte stalen profielen. Afhankelijk van de wens van de klant, en de eigenschappen van het geoogste staal volgt er een grondige bewerking en conservering van het staal.
Ook vereist het hergebruik van staal een meer iteratieve aanpak tot bouwen, waarin er van alle partijen een stukje flexibiliteit benodigd is. Door de samenwerking met Meijs Ingenieurs & Uitvoering, Nebest, Vic Obdam, Impexstaal en Adex, kan het Consortium Hergebruik Staal alle tussenliggende stappen beslaan en snel schakelen wanneer dit vereist is voor de toepassing van hergebruikt staal. “Alhoewel het hergebruik van staal langzaam op stoom begint te komen, is de vraag naar en het aanbod van hergebruikt staal erg verspreid, zowel over tijd als over ruimte”, licht Zandboer toe. “Door de netwerken en kennis van de consortiumpartners te combineren, kunnen we met voldoende slagkracht de markt voor hergebruikt staal op gang brengen.”
Van intentie naar realiteit
Alle partners binnen het consortium hebben de intentie om het hergebruik van staal te bevorderen. “En dat begint bij het gewoon te doen”, licht Zandboer toe. “Zo passen wij hergebruikt staal toe bij de realisatie van de bouw van een circulaire doorlaatpost (waar personen en voertuigen door securitymedewerkers worden gecontroleerd) op Schiphol En in het circulaire milieupark de ‘HER’ te Rotterdam. Het gebouw van ‘De HER’ was jarenlang een laboratorium in Delft. Mede door de samenwerking tussen de consortiumpartners Vic Obdam, Adex Groep en BAM, is dat pand is vorig jaar gedemonteerd en heropgebouwd in Rotterdam, om een nieuwe circulaire functie te vervullen.
Deze voorbeelden laten zien dat het hergebruik van staal technisch en financieel haalbaar is. Voor nu blijft het consortium projectmatig de toepassing van hergebruikt staal aanjagen. Op de lange termijn is een projectmatige aanpak echter niet genoeg volgens Zandboer: “Om echt impact te maken middels het hergebruik van staal zullen we niet alleen projectmatig, maar ook procesmatig naar het hergebruik van staal moeten kijken. Onze droom is dat hergebruikt staal, straks naast nieuw staal ‘in de schappen’ ligt, en dat het voor onze ontwerp-, inkoop-, en bouwprocessen niet uitmaakt of er primair of secundair staal wordt toegepast. Alleen zo kunnen we onze indirecte CO₂-emissies en consumptie van primair staal voldoende reduceren.”
Wil jij hergebruikt staal inzetten of wil jij vrijgekomen staal bij de oogst van een gebouw een tweede leven gunnen? Neem dan contact op met Jeroen Zandboer via 06 31 64 58 33 of .
